អាហារអាចធ្វើ និង រកបានដូចគ្នា ប៉ុន្តែការទៅដល់ទឹកដីផ្ទាល់ បានភ្លក់អាហារប្រចំាតំបន់ផ្ទាល់ វាពិតជាទទួលបានអារម្មណ៍ពិសេសប្លែក។ ក្នុងឱកាសដំណើរកម្សាន្តចូលឆ្នាំខ្មែរនេះ បើប្រិយមិត្តបានឆ្លងកាត់ខេត្តណាមួយ គួរកុំរំលងឡើយសាកល្បងអាហារប្រចាំតំបន់។ យើងសូមលើកពីអាហារប្រចាំតំបន់ ៩ មុខ និង ៩ ខេត្តក្រុងដូចខាងក្រោម៖
១. ហហ្មុក (រាជធានីភ្នំពេញ)
ហហ្មុកត្រូវបានគេស្គាល់ទូទៅថា ជាបេះដូងនៃអត្តសញ្ញាណម្ហូបខ្មែរនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ អាហារប្រពៃណីដ៏យូរលង់នេះ ត្រូវបានប្រជាជនខ្មែរហៅក្លាយមកជា អាម៉ុក ហើយវាមានច្រើនប្រភេទណាស់ ដូចជា ហ្មហ្មុកត្រី ហហ្មុកសាច់មាន់ ហ្មហ្មុកដូងខ្ចី និង ហហ្មុកខ្យង ជាដើម។ អាហារនេះទទួលការពេញនិយមទទួលទានពីសំណាក់ទេសចរបរទេស ដែលមកលេងកម្ពុជា ជាពិសេសនៅតាមបណ្តាភោជនីយដ្ឋានម្ហូបខ្មែរប្រណីតៗនានា។ ដូចនេះ បើមានភ្ញៀវឬសាច់ញាតិមកលេងផ្ទះចំពេលចូលឆ្នាំ កុំភ្លេចឱ្យពួកគេសាកល្បងផងណា!។
២. ឆាមីកន្តាំង (ខេត្តបាត់ដំបង)
មីកន្តាំងមានឈ្មោះល្បីល្បាញជាងគេពីក្រុងបាត់ដំបង ហើយឈ្មោះ «មីកន្តាំង» នេះទៀតសោត ភាគច្រើនគឺអ្នកបាត់ដំបងដែលតែងតែនិយមហៅបែបនេះ ខណៈដែលប្រជាជនទីក្រុង និង ខេត្តផ្សេងហៅជាធម្មតាថា គុយទាវសរសៃធំ។ វាជាអាហារសម្រន់ដែលអ្នកបាត់ដំបងនិយមទទួលទាននៅពេលរសៀល ឬ ពេលល្ងាច ហើយកន្លែងដែលល្បីឈ្មោះដាច់គេគឺ ហាងមីកន្តាំង គុជ ជរ ម្តុំវត្តលៀប ឬ ហៅថាក្រោយបាំង។ សព្វថ្ងៃមាន សាខាហាងមួយកន្លែងទៀតស្ថិតនៅចំកណ្តាលក្រុងបាត់ដំបងតែម្តង(ផ្លូវលេខ១១៥ ជិតផ្សារណាត់) គឺ «មីកន្តាំង គុជ ជា» (កូនបង្កើតម្ចាស់ដើម) កំពុងលក់បន្តអាជីវកម្មនេះពីឪពុកម្តាយ។
៣. នំបញ្ចុកព្រះដាក់ (ខេត្តសៀមរាប)
ភូមិព្រះដាក់ជាភូមិទេសចរណ៍ ដែលទេសចរត្រូវឆ្លងកាត់នៅពេលទៅទស្សនាប្រាសាទបន្ទាយស្រី ឬ ឧទ្យានជាតិភ្នំគូលែន។ អាហារប្រចាំតំបន់នោះ គឺគ្មានអ្វីល្បីលើសពីនំបញ្ចុកព្រះដាក់ដែលល្បីឈ្មោះសម្រាប់អ្នកដំណើរជិតឆ្ងាយ មិនក្រោម ២០ ឆ្នាំនោះទេ។ បច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិចេះច្នៃប្រឌិតឱ្យកាន់តែមានភាពទាក់ទាញ រហូតក្លាយជានំបញ្ចុក ៣ ពណ៌គួរឱ្យចង់ទទួលទាន គួបផ្សំនឹងថ្វីដៃដណ្តាំទឹកសម្លបែបអ្នកស្រុកដើមសៀមរាប និង ការប្រើបន្លែដាំដុះក្នុងសហគមន៍ថ្មីៗស្រស់ៗដែលញ៉ាំងឱ្យទីនេះក្លាយជាគោលដៅនំបញ្ចុកលេខ ១ ប្រចាំខេត្ត។
៤. ឆាក្រវាញ (ខេត្តពោធិ៍សាត់)
ក្រវាញជារុក្ខជាតិលូតលាស់ក្នុងតំបន់ព្រៃភ្នំ ជាពិសេសតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញភាគកណ្តាល និង ភាគខាងត្បូង។ ម្ល៉ោះហើយ ប្រជាជនព្រៃភ្នំដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញខាងលើ ក្នុងភូមិសាស្រ្តស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ តែងតែប្រមូលអនុផលព្រៃឈើដ៏មានតម្លៃមួយមុខនេះ យកមកប្រាស្រ័យទទួលទានក្នុងជីវភាពរស់នៅ និង រៀបចំ យកមកលក់បន្តឱ្យអតិថិជននៅរាជធានីភ្នំពេញ និង បណ្តាខេត្តដទៃ។ ចំពោះវិស័យទេសចរណ៍ អ្នកស្រុកនេះនិយមចម្អិនម្ហូបឆាក្រវាញសាច់គោ ឬ សាច់មាន់ ជាអត្តសញ្ញាណម្ហូបប្រចាំតំបន់ជូនអ្នកដំណើរមកពីគ្រប់ទិសទី។
៥. បង្គាកោះកុង (ខេត្តកោះកុង)
គ្រាន់តែឈ្មោះបង្គាកោះកុង ក៏មានបង្កប់នាមដើម «ខេត្តកោះកុង» ជាប់ជាមួយស្រាប់ទៅហើយ។ នរណាៗ ក៏ដឹងថាខេត្តមាត់សមុទ្រមួយនេះ ល្បីខ្ទរខ្ទារខាងនេសាទទិន្នផលគ្រឿងសមុទ្រ ដូចជា បង្គា មឹក និង ត្រីសមុទ្រ ចម្រុះ ប្រភេទតាំងពីដើមមក។ រសជាតិអាហារសមុទ្រទាំងនោះ ជាពិសេស បង្គា ដែលនៅស្រស់ៗថ្មីៗ ពេញដោយសាច់ផ្អែមឆ្ងាញ់ត្រូវបានកែច្នៃចេញជា បង្គាកោះកុង ផ្ទាប់ដោយបន្លែម្រះស្រស់ ឬ ស្លឹកក្ទម្ពទេស (កន្ធំថេត) រឹតតែមានឱជារសទ្វេដង ត្រូវនឹងមន្តស្នេហ៍ទឹកត្រីកោះកុងជូរអែមហឹរៗកំពុងពេញនិយមទូទាំងប្រទេស។
៦. ក្តាមឆាម្រេចខ្ចី (ខេត្តកំពត)
ម្រេចកំពតជាកំពូលម្រេច ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ និង រសជាតិហឹរប្រហើរលំដាប់ពិភពលោក។ ដោយសារខេត្តកំពតល្បីខាងឯកទេសម្ហូបគ្រឿងសមុទ្រតាំងពីដើមរៀងមក គួបផ្សំនឹងម្រេចខ្ចីដែលសម្បូរប្រចាំតំបន់ផងនោះ មុខម្ហូបរបស់ប្រជាជនរស់នៅតំបន់សមុទ្រដ៏មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមួយមុខ គឺ ក្តាមឆាម្រេចខ្ចី តែងតែត្រូវបានទេសចរជាតិ និង អន្តរជាតិនិយមកុម្ម៉ង់ទទួលទាននៅពេលពួកគេទៅលេងខេត្តកំពត។ អាហារមួយមុខនេះងាយស្រួលរក ចាប់ពីអាហារដ្ឋានតាមមាត់ឆ្នេរ រហូតដល់ភោជនីយដ្ឋានប្រណីត។
៧. បង្កងតាកែវ (ខេត្តតាកែវ)
បង្កងជាស្តេចអាហារទឹកសាបដ៏មានតម្លៃប្រចាំស្រុកយើង តាំងពីបុរាណកាលមករហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ វាត្រូវបានចាត់ទុកជាម្ហូបពិសេស ដែលជាទូទៅទទួលទានបានម្តងម្កាលដោយសារវាមានតម្លៃខ្ពស់ និង សម្បូរទៅតាមរដូវកាលតែប៉ុណ្ណោះ (ចំពោះបង្កងទឹកសាបធម្មជាតិក្នុងស្រុក)។ ខេត្តតាកែវជាខេត្ត ដែលសម្បូរបឹងបួរ មានបង្កងធម្មជាតិឆ្ងាញ់លើសបង្កងមកពីខេត្តនានាទូទាំងប្រទេស ហើយសម្បូរពេញខ្លាញ់ធំៗ។ គេរកវាពីខាងស្រុកអង្គរបូរី បូរីជលសារ និង កោះអណ្តែត ហើយដឹកយកមកលក់បន្តនៅតាមហាងលក់បង្កង និង ភោជនីយដ្ឋាននានាទូទាំងទីរួមខេត្តតាកែវ ជាពិសេសក្នុងសង្កាត់រកាក្នុង។
៨. ចាណាង (ខេត្តរតនគិរី)
ចាណាងជាឈ្មោះមរតកអាហារជនជាតិដើមភាគតិច ដែលនៅខេត្តរតនគិរី ភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា។ អាហារដែលស្តាប់ទៅចម្លែកមួយមុខនេះ ជាអាហារដ៏ពេញនិយមជាងគេរបស់អ្នកស្រុករតនគិរីទូទៅ។ ចាណាង ត្រូវបានបងប្អូនជនជាតិភាគតិចស្លហូបក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ មិនចាំតែក្នុងពិធីបុណ្យប្រពៃណីណាមួយឡើយ។ គ្រឿងផ្សំសំខាន់បំផុតរបស់សម្លទឹកនេះ គឺ ស្លឹកស៊ុងរៀង ឬ ស្លឹកសណ្តែកខ្មោច ដែលអ្នកស្រុកនោះតែងដាំដើម្បីប្រើជាបន្លែស្លស្លុក។ គេលាយវាជាមួយនឹងបន្លែចម្រុះផ្សេងទៀតដូចជា ត្រប់ ទំពាំង ក្តាត ស្នៀតពោត និង ពពាយខ្ចី។ល។ ក្រៅពីទទួលទានជាមួយបាយធម្មតា គេអាចប្រើចាណាងជាស៊ុបទទួលទានជាមួយមី ហៅថា ស៊ុបចាណាង មានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងខគោ តែរសជាតិខុសគ្នា។ ស៊ុបចាណាងល្បីជាងគេនៅម្តុំបឹងកន្សែងក្រុងបានលុង។
៩. រពីងបំពង (ខេត្តកំពង់ចាម)
សត្វរពីង ឬ ហៅសាមញ្ញថា អាពីង ជាអាហារដែលធ្វើឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នានឹកដល់តំបន់ស្គន់ ស្រុកជើងព្រៃ ខេត្តកំពង់ចាម ដែលទេសចរត្រូវឆ្លងកាត់មុននឹងទៅដល់ខេត្តសៀមរាប កំពង់ធំ ឬ ក្រុងកំពង់ចាម។ រពីងជាសត្វជីករូងក្នុងដី មានរូបរាងភិនភាគស្រដៀងសត្វពីងពាង តែធំជាង។ អ្នកស្រុករស់នៅតាមតំបន់ព្រៃក្នុងស្រុកជើងព្រៃនេះ និង ស្រុកខ្លះនៃខេត្តកំពង់ធំ ប្រកបរបរចាប់រពីងយកមកបំពងលក់នៅស្គន់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ មានភ្ញៀវខ្លះត្រូវការរពីងធំៗទៅធ្វើជាស្រាថ្នាំ ឬ ច្នៃជាឱសថបុរាណតាមការនិយមរៀងៗខ្លួនក៏មានផងដែរ៕
