ភ្ញាក់ផ្អើលបំផុត! ក្រុមតារាវិទូ រកឃើញអាថ៌កំបាំងថ្មីមួយយ៉ាងកម្រនៅក្នុងផ្កាយដុះកន្ទុយ
សារព័ត៌មាន BBC បានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៣ កន្លងទៅថា ក្រុមតារាវិទូបានប្រើប្រាស់កែវយឺតអវកាស James Webb ដើម្បីសង្កេតមើលផ្កាយដុះកន្ទុយដ៏កម្រមួយនៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ បណ្ដាលឱ្យមានការស្រាយ ចម្ងល់វិទ្យាសាស្រ្ត ដែលកប់ទុកអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ និង បានរកឃើញអាថ៌កំបាំងថ្មីមួយទៀតក្នុងពេលតែមួយ។
ប្រភពដដែលបានបញ្ជាក់ថា នេះជាលើកដំបូងហើយ ដែលបានប្រទះឃើញទឹកនៅក្នុងផ្កាយដុះកន្ទុយនៃខ្សែក្រវាត់មេ ឬ ផ្កាយដុះកន្ទុយ ដែលមានទីតាំងនៅខ្សែក្រវាត់អាចម៍ផ្កាយសំខាន់ៗ រវាងគន្លងនៃភពអង្គារ និង ភពព្រហស្បតិ៍ ដោយរបកគំហើញនេះបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីបានសង្កេតមើលអស់រយៈពេល ១៥ ឆ្នាំពីក្រុមតារាវិទូ ដែលប្រើវិធីសាស្ត្រសង្កេតផ្សេងៗគ្នា។ ហើយក្រុមសង្កេតការណ៍អវកាសក៏បានរកឃើញចំហាយទឹកនៅជុំវិញ «Comet Read» ដែលបង្ហាញថាទឹកកក ឬទឹកអាចត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងផ្នែកក្តៅនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។
យ៉ាងណាមិញ ក្រុមផ្កាយដុះកន្ទុយដ៏កម្រមួយប្រភេទដែលហៅថា ខ្សែក្រវាត់មេ គឺនៅក្នុងខ្សែក្រវាត់អាចម៍ផ្កាយ ដែលមានគន្លងរាងជារង្វង់ជុំវិញព្រះអាទិត្យ ដែលការរកឃើញនេះអាចបន្ថែមភស្តុតាងបន្ថែមទៀតដល់ទ្រឹស្ដីអំពីរបៀប ដែលទឹកក្លាយជាធនធានដ៏ច្រើននៅលើផែនដីនៅដើមដំបូងនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានសង្ស័យទៀតថា ផ្កាយដុះកន្ទុយ និង អាចម៍ផ្កាយសម្បូរទឹក ប្រហែលជាបានបុកជាមួយផែនដីដំបូង ហើយបញ្ជូនទឹកមកភពផែនដី ដោយលោក Stefanie Milam ជាអ្នកស្រាវជ្រាវរងនៃគម្រោង Webb បាននិយាយថា ៖ «ពិភពលោកយើងបានជាប់គាំងក្នុងទឹក ដែលពោរពេញទៅដោយជីវិត ហើយដូចដែលយើងបានដឹងជារឿងអាថ៌កំបាំងមួយ ព្រោះយើងមិនប្រាកដទេថា តើទឹកទាំងអស់នេះមកទីនេះបានដោយរបៀបណា?»។
គួរដឹងដែរថា ផ្កាយដុះកន្ទុយខ្សែក្រវាត់សំខាន់ៗត្រូវបានរកឃើញដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ ដោយលោក Henry Hsieh ដែលជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថាន Planetary Science ក្នុងទីក្រុង Tucson រដ្ឋ Arizona ហើយ Comet Read គឺជាផ្កាយដុះកន្ទុយដំបូងមួយក្នុងចំណោមផ្កាយដុះកន្ទុយផ្សេងៗ ដែលបានប្រើដើម្បីបង្កើតប្រភេទដទៃទៀត។
ស្របគ្នានេះដែរ ទិន្នន័យច្បាស់លាស់ ដែលប្រមូលបានដោយ Near-Infrared Spectrograph របស់ Webb បានជួយតារាវិទូ ដើម្បីកំណត់ចំហាយទឹកជុំវិញ Comet Read ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីវាខិតជិតព្រះអាទិត្យ ដោយលោក Michael Kelley តារាវិទូ និង ជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្រាវជ្រាវសំខាន់នៅសាកលវិទ្យាល័យ Maryland ក្នុង College Park បានលើកឡើងថា ៖ «ជាមួយនឹងការសង្កេតរបស់ Webb អំពី Comet Read ឥឡូវនេះយើងអាចបង្ហាញថាទឹកកកពីប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដំបូងអាចត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងខ្សែក្រវ៉ាត់អាចម៍ផ្កាយ»៕
ប្រភព ៖ BBC